La Vie en Rose, de Cigales wijnroute

Op mijn roadtrip vorig jaar door het noorden van Castilla y Leon volgde ik La Ruta del Vino Cigales. In de streek Cigales, dat tussen Burgos en Valladolid ligt, liet me door rosado-kenner Loreena gidsen door wijngaarden en oude omringende dorpjes waar de wijnstokken in juni juist waren uitgelopen. Een fris gebied in de winter, maar gelijk ook met hete zomers, waar de Castilla y Leon streek bekend om staat.

In een landschap waar stevige rode wijnen van de D.O Ribera de Duero en D.O Toro en één van de beste witte wijnen, de D.O Rueda de boventoon voeren, is het verbazingwekkend dat Cigales vooral bekend is om zijn rosados. Wijn die komt van de tinto de pais druif ofwel tempranillo druif. Het is vooral Cigales, een deel van Cataluña en de comunidad Navarra die zich in Spanje op rosado-wijnen richten, allemaal noordelijke streken.

Cigales is tot op heden een vrij onbekende naam geweest binnen het aanbod aan Spaanse D.O-wijnen. Slechts een paar honderd hectoliter komt naar Nederland, dat daarmee wel direct de grootste importeur is van rosado uit Cigales. Behalve de traditionele rosado is het de afgelopen tijd ook steeds meer tinto gaan produceren, rode wijn dus. Vandaag de dag is de verhouding tussen rosé en rood daarom in evenwicht. Cigales kreeg in 1991 de status van denominación de origen (D.O). Het 30 bij 30 kilometer metende gebied ligt even ten noorden van Valladolid in Castilla y León. Met een aanplant van 2700 hectare is het een vrij klein wijngebied.

Het Cigalesgebied wordt bevloeid door de rivier de Pisguera. De grond is voornamelijk kalksteen en de wijnstokken staan gemiddeld op een hoogte van 500 meter. Het wijndorp is omgeven door wat op het eerste gezicht op enorme termietheuvels lijken en ongeveer een of twee meter boven de grond uitsteken. Dit zijn de luceras, die fungeren als luchtgaten waardoor er frisse lucht in de wijnkelders komt, die soms wel tot tien meter onder de grond liggen zodat de temperatuur van de kelder zowel zomers als in de winter vrijwel gelijk is.

Bodega Consejo in het plaatsje Valoria la Buena, waar Loreena de gerente is, heeft in het oude Santa Maria de Retuertaklooster een kleinschalige accommodatie en een geweldig restaurant gevestigd. Het klooster werd door de Tempeliers in de 15e eeuw gebouwd en doordat het gehele gebouw authentiek gerestaureerd is, ademt het nog steeds historische sfeer van tijd van de Orde van Calatrava uit. Een uitstekende plek voor een proeverij en aansluitende lunch.

Als eerste proeven we de Carredueñas dulce, die naar mijn smaak iets te zoet is. Vervolgens wordt de Carredueñas rosado geschonken met een fruitig aroma en stevige afdronk. Als laatste proef ik de Carredueñas rosado fermentado die vier maanden op Amerikaans eiken heeft gelegen. Ik vind hem wat droog. In de warme zomermaanden in Spanje ben ik best fan van een fruitige rosado, en mijn voorkeur gaat uit naar de tweede rosado, een superfruitige rosé met een lekkere bite. Cigales is een streek met veel geschiedenis. Vroeger stond het vooral bekend om zijn rosados en het lijkt erop dat de streek uit de schaduw van zijn buren is gestapt om een van dé nieuwe wijnregio’s van Spanje te worden.

Wijnstokken kwamen alleen voor op de allerarmste bodems omdat de rest van de grond werd gebruikt voor de graanteelt. De opbrengst van de wijnstokken werd verwerkt tot stevige donkerroze wijnen, die vooral lokaal werden gedronken.
De arme kiezelachtige bodems op een gemiddelde hoogte van 600m geven de druiven een hoge zuurgraad en een lichte mineraliteit. Door de bijzondere aard van het land en de hoge leeftijd van de wijnstokken, 40 tot 60 jaar, is men in de D.O Cigales in staat om wijnen met een lang bewaarpotentieel te maken, die zeker niet onderdoen voor de buren Ribera del Duero en Toro.

Na de proeverij en een voortreffelijke lunch in het restaurant van Bodega Consejo maak ik een wandeling door het dorp en rij ik even naar het plaatsje Mucientes.  In het Palacio de Mucientes blijkt lang geleden Juana la Loca opgesloten te hebben gezeten en in de omgeving zijn veel monumenten te vinden die in de middeleeuwen residenties waren van o.a. koning Fernando en koningin Isabel la Catolica. In een plaatselijke bar bestel ik een koele rosado. De barman kijkt me verbaast aan. Un clarete? vraagt hij. Ik herinner me dat ze in Navarra een rosé clarete noemen. Hier blijkt dat dus ook het geval.

Pas sinds een jaar of tien, is men zich in Cigales gaan toeleggen op de productie van rode wijnen. Belangrijkste druivenras daarvoor is tempranillo, regionaal bekend onder de naam tinta del país. Naar Spaans gebruik komt daar het nodige en soms overbodige hout aan te pas. Verder wordt ook in Cigales geëxperimenteerd met andere druivenrassen zoals cabernet sauvignon, merlot en sauvignon blanc. In hoeverre dat allemaal boeiend is, valt nog te bezien, al kan de combinatie van tempranillo met cabernet in principe interessante wijnen opleveren. De toekomst zal moeten leren of dat ook voor Cigales opgaat. Wat mij bertreft mag Cigales het bij zijn donkerroze rosados houden. Met een paar doosjes fruitige rosé in de furgo, handig hoor zoveel laadruimte, verlaat ik de volgende dag de streek.